بروز شکستگی استئوپروتیک لگن در پیگیری سه ساله افراد شرکت کننده در طرح جامع پیشگیری، تشخیص و درمان استئوپروز کشور

مقدمه: استئوپروزمشکل جدی سلامت در ساختارهای ارائه مراقبت بهداشتی هم در کشورهای پیشرفته و هم در کشورهای در حال توسعه است. این بیماری با کاهش توده استخوانی و افزایش خطر شکستگی استخوان همراه است. شکستگی به دلیل استئوپروز یکی از علل شایع ناتوانی و از علل عمده تحمیل هزینه های بیمارستانی در بسیاری از مناطق دنیا محسوب می شود که شیوع آن در جوامع مختلف متفاوت است. پیش بینی شده است که تا سال ۲۰۵۰ حدود ۵۰ % از تمام موارد شکستگی لگن در کشورهای آسیایی اتفاق افتد. متأسفانه در ارتباط با میزان بروز شکستگی لگن در ایران هیچ اطلاعی در دست نمی باشد. با توجه به اینکه نتایج طرح جامع پیشگیری، تشخیص و درمان استئوپروز در کشور که در مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با همکاری معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی در سال ۱۳۷۹ انجام شده نشان می دهد که حدود ۷۰ % زنان و ۵۰ % مردان بالای ۵۰ سال مبتلا به استئوپروز و یا استئوپنی هستند، این تحقیق با هدف تعیین میزان بروز شکستگی به دلیل استئوپروز لگن در تهران و با همکاری همان مرکز انجام گرفت. مواد و روشها: با مراجعه به پرونده کلیه بیماران بالای ۵۰ سال که در طرح جامع استئوپروز به عنوان نمونه طرح شناخته شده بودند و تماس تلفنی و در صورت لزوم مراجعه حضوری به درب منازل این نمونه ها، اقدام به تکمیل پرسشنامه ای که بدین منظور تهیه شده بود نمودند و سوالاتی در ارتباط با بروز شکستگی در طی سه سال اخیر (۸۳ - ۱۳۷۹ ) و نیز برخی اطلاعات دموگرافیک و عوامل خطرساز مرتبط با شکستگی استئوپروتیک پرسیده شد و با استفاده از نرم افزار (11.5) spss، آزمون 2 و t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سطح معنی داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که بروز شکستگی لگن با افزایش سن افزایش می یابد و در زنان شایعتر از مردان است. میزان بروز شکستگی استئوپروتیک لگن در مجموع 8/3% در طی سه سال اخیر می باشد که این میزان در مقایسه با کشورهای آسیایی به مراتب کمتر است. احتمالاً عوامل ژنتیکی و فاکتورهای محیطی در این امر دخالت دارند. همچنین براساس نتایج این بررسی ارتباط معنی داری بین شکستگی لگن و استئوپروز در ناحیه لگن (016/0p=) و نیز بین میزان تراکم استخوان در ناحیه لگن و شکستگی آن وجود دارد (001/0p=). نتیجه گیری: ارتباط معنی دار بین شیوع شکستگی و تراکم معدنی استخوان می تواند تا حدی نشان دهنده توانایی پیشگویی شکستگی براساس نتیجه سنجش تراکم استخوان باشد.